Na co dzień zwykle nie zastanawiamy się nad tym, ile kanałów ma ząb. Ta wiedza wydaje się nam przydatna dopiero w momencie, w którym któryś z zębów zaczyna nas boleć i staje nam przed oczami wizja, być może koniecznego, leczenia kanałowego. Liczba kanałów będzie miała wpływ na koszt leczenia kanałowego i dlatego warto mieć wiedzę na temat ilości kanałów w różnych zębach. Oto więc krótki przewodnik po świecie kanałów zębowych i leczenia endodontycznego.
Czym są kanały zębowe?
Zęby to wbrew pozorom skomplikowane struktury. Ich korzenie osadzone są w zębodołach za pomocą tak zwanych włókien ozębnej, a wewnątrz tych korzeni znajdują się kanały wypełnione bogato unerwioną i wypełnioną siecią naczyń krwionośnych miazgą. Kanały mogą mieć wspólne lub osobne ujścia, a nawet wytworzyć kanały boczne.
Ile kanałów mają zęby?
Ilość kanałów zależy przede wszystkim od rodzaju zęba:
- zęby sieczne i kły – każdy z nich ma jeden korzeń i jeden kanał. Jedynie w przypadku dolnych zębów siecznych zdarza się (w około 40% przypadków), że występować może drugi kanał. Leczenie kanałowe zębów siecznych jest dzięki temu nieskomplikowane, a koszt niewysoki;
- zęby przedtrzonowe – czwórki i piątki w dolnym łuku także mają zwykle po jednym korzeniu i jednym kanale. Natomiast czwórki z górnego łuku mają po dwa korzenie, a każdy z nich po jednym kanale;
- zęby trzonowe – szóstki, siódemki i ósemki to bardziej skomplikowana sprawa. Szóstki, czyli pierwsze zęby trzonowe górne mają cztery kanały, natomiast szóstki dolne trzy lub cztery. Drugie trzonowce w górnym łuku zębowym (tzw. siódemki górne) wyposażone są w trzy lub cztery kanały, siódemki dolne natomiast w trzy kanały. I wreszcie trzecie zęby trzonowe w górnym łuku mają od jednego do czterech kanałów, natomiast trzecie zęby trzonowe w łuku dolnym – od dwóch do czterech.
Im więcej kanałów ma ząb, tym dłużej potrwa leczenie kanałowe i tym wyższy będzie jego koszt. Ale w przypadku zębów nic nie jest tak proste i oczywiste, jak mogłoby się wydawać. Zwykle więc przed rozpoczęciem leczenia wykonywany jest rentgen zębów.
Czy od tych zasad są wyjątki?
Oczywiście, że tak! Liczba kanałów zależy nie tylko od rodzaju zęba, ale także od uwarunkowań genetycznych i stanowi cechę osobniczą. Tak więc u każdego pacjenta ilość korzeni i kanałów może być inna. Co więcej – inne może być także ich rozmieszczenie. Na przykład w przypadku drugich zębów trzonowych czasem występuje tylko jeden stożkowaty korzeń.
Sytuacja z piątkami także bywa zaskakująca, bo choć ogólnie przyjmuje się, że są to zęby o jednym kanale, to czasem piątki w dolnym łuku miewają dwa, a nawet trzy korzenie. Dlatego też przebieg i koszt leczenia kanałowego zawsze zależy od indywidualnych uwarunkowań.
Na czym polega leczenie kanałowe?
Celem leczenia kanałowego jest ratowanie zęba, w którym ubytek jest tak rozległy, że sięga unerwionej komory zęba. Prawidłowo i na czas przeprowadzone leczenie kanałowe, czyli leczenie endodontyczne, może zapobiec rozwojowi zakażenia miazgi, powstania wysięków i obumarcia zęba. Wówczas pomoże już tylko chirurgia stomatologiczna.
Leczenie kanałowe polega na oczyszczeniu i usunięciu miazgi ze wszystkich kanałów zębowych. Pierwszy etap polega na wywierceniu otworu w koronie zęba za pomocą cienkich narzędzi penetrujących. Następnie oczyszczony kanał, po wyleczeniu ewentualnych stanów zapalnych, wypełniany jest specjalnym rodzajem kauczuku, a korona uzupełniana plombą lub odbudowywana za pomocą korony protetycznej.
Czy trzecie trzonowce też się leczy kanałowo?
Zęby mądrości, jeśli tylko nie występują u nich anomalie anatomiczne, można poddać leczeniu kanałowemu. Są jednak niełatwe w leczeniu ze względu na swoją budowę, a dostęp do nich jest trudny. Także ryzyko wystąpienia powikłań jest w przypadku zębów mądrości najwyższe. Dlatego też, jeśli tylko pacjent ma zachowane pozostałe zęby trzonowe, zalecana jest ekstrakcja zęba.
Podsumowanie
Leczenie kanałowe, choć owiane złą sławą, jest rodzajem leczenia, które ma za zadanie ratować ząb i przedłużyć jego żywotność. Przebieg tego leczenia może być tak samo zaskakujący, jak ilość i rozmieszczenie kanałów w zębie pacjenta.