Istnieje wiele opinii na temat usuwania zębów mądrości, czyli tzw. ósemek. Wyrastający ząb mądrości może przysporzyć wielu problemów, dlatego czasami zaleca się właśnie ich usunięcie. Jeżeli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat samych ósemek oraz tego jak z nimi postępować, przeczytaj ten poradnik!
Coś więcej na temat zębów mądrości
Popularne ósemki, czyli omawiane dzisiaj zęby mądrości, pełnią taką samą funkcję jak inne zęby, lecz czasami bywają bardziej problematyczne. Zanim jednak przejdziemy do tego co może wiązać się z ósemkami, najpierw przytoczymy nieco teorii na ich temat.
Zębami mądrości nazywamy trzecie zęby trzonowe, czyli właśnie tzw. ósemki. Każdy człowiek posiada cztery zęby mądrości, po jednym na każdym końcu żuchwy. Co ważne, u niektórych ludzi zęby mądrości nie wyrzynają się, przez co, te osoby nawet nie wiedzą, że je mają. Ząb mądrości, który się nie wyrznie, pozostaje w kości.
Jeżeli chodzi o kwestie, po co właściwie człowiekowi taki problematyczny ząb, otóż wina tkwi w naszych przodkach, którzy swoimi szczękami przeżuwali duże ilości surowego mięsa, do czego właśnie potrzebne były ósemki.
Jednak wraz z ewolucją szczęka ludzka uległa zmniejszeniu. Niestety zmiana wielkości szczęki nie szła w parze z redukcją liczby zębów, przez co obecnie ósemki sprawiają tyle problemów. Mniejsza szczęka ma zazwyczaj problem z pomieszczeniem wszystkich 28 zębów, przez co ósemki mogą w ogóle się nie pojawić w jamie ustnej.
Warto wspomnieć również o tym, że wyrzynający się ząb mądrości może doprowadzić do stłoczenia zębów w jego okolicy, co zaś prowadzi do ich przesunięcia.
Kiedy wyrzynają się ósemki
Najczęściej może do tego dojść pomiędzy 18, a 25 rokiem życia, jednak zdarzają się przypadki, że wyrzynanie ósemek można zaobserwować dopiero po 40 roku życia. Tak jak wspominaliśmy wcześniej, niekiedy w ogóle może nie dojść do ich wyrzynania. Oczywiście nie zawsze też pojawią się wszystkie 4 zęby mądrości. Dość częstym przypadkiem jest obecność jednego, dwóch lub tylko trzech ósemek.
Jeżeli chodzi o czas, w jakim ząb wyrasta, jest on różny. Czasami wystarcza około kilku tygodni, a w innych przypadkach potrzeba kilku miesięcy, a nawet lat. Ważne jest – jeżeli podejrzewa się, że ósemka się wyrzyna, nie czekać tylko udać się do dentysty, gdyż zaniedbanie może prowadzić do przykrych konsekwencji bólowych, o czym poniżej.
Dlaczego ósemki sprawiają problemy
Otóż omówiliśmy kwestie osób, u których ósemki wcale się nie wyrzynają. Są jednak osoby, a w zasadzie znaczna większość osób, gdzie zęby mądrości chcą, lecz nie mogą się wyrznąć. Dzieje się tak, kiedy w łuku zębowym jest na nie zbyt mało miejsca. Zdarza się, że mogą one wyjść jedynie częściowo, co z kolei powoduje silne dolegliwości bólowe, różne stany zapalne tkanek miękkich, opuchlizny i ogólny duży dyskomfort. Jak można się domyślić, stan, o jakim mowa nie sprzyja samooczyszczaniu, oraz prowadzi do namnażania się bakterii w okolicach ósemki, co zaś prowadzi właśnie do wyżej wymienionych stanów zapalnych.
Bardzo często wiele osób właśnie wtedy udaje się do stomatologa, gdy ból już jest znaczny i powoduje duży dyskomfort. Natomiast często w takich sytuacjach stomatolog powie, aby usunąć ósemki.
Jeżeli jednak proces wyrzynania ósemki nastąpi w 100%, nie oznacza to, że ząb nie będzie sprawiał problemów. Często można zaobserwować u pacjentów przypadki, gdzie przez ósemkę dochodziło do okaleczeń policzka od wewnętrznej strony w wyniku przygryzanie. To samo dotyczy ścianki bocznej języka. W takim przypadku również może dochodzić do stanów zapalnych, a dodatkowo pojawia się nieprzyjemny ból i dyskomfort.
Jeszcze inną kwestią, o jakiej warto wspomnieć, jest dziąsło, które podczas wyrzynania się zęba mądrości może ucierpieć poprzez, chociażby dostające się w jego okolice resztki pokarmu. W takich przypadkach ponownie może dochodzić do stanów zapalnych i bólu.
Czasami u niektórych osób ósemki wyrastają pod różnymi kątami, właśnie z powodu małej ilości miejsca. Mają one niekorzystny wpływ na pozostałe zęby. Mogą je przesuwać, co za tym idzie oddziaływać niekorzystnie na ich korzenie. To z kolei może doprowadzić do bólu. Wtedy w skrajnych przypadkach zaleca się nawet usunięcie obu zębów
Kiedy usuwać ósemki oraz jak wygląda usuwanie ósemek
Na wstępie warto powiedzieć, że jeżeli ząb mądrości wyszedł z dziąsła w całości, jest zdrowy, nie ma problemów z próchnicą i nie sprawia problemów podczas życia codziennego, nie trzeba go usuwać. Ważne jest jednak, aby podczas czyszczenia zębów, nie zapominać o ósemce na końcu szczęki. Dla wielu osób jednak dokładne czyszczenie tych okolic jest problematyczne, zatem często zęby mądrości szybko się psują.
Kiedy w takim razie usuwać ósemki? Najlepiej jeżeli o tym zadecyduje stomatolog. W większości przypadków zaleca się usunięcia ósemek jeżeli np. ząb ma problem z całkowitym wydostaniem się z dziąsła, co z kolei sprawia wiele wyżej opisanych problemów. Wtedy należy przeprowadzić ekstrakcję, czyli chirurgiczne usunięcie ósemek. Ekstrakcja ósemek przeprowadzana jest przez chirurga stomatologicznego lub szczękowo-twarzowego.
Usuwanie zębów mądrości
Aby pozbyć się problematycznej ósemki, wymagana jest ekstrakcja. Zabieg ten przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Znaczna większość pacjentów może mieć przeprowadzony zabieg usuwania zęba mądrości w znieczuleniu miejscowym, jednak istnieją pacjenci, u których stosuje się znieczulenie ogólne i należą do nich np.:
- osoby, u których wymagana jest ekstrakcja wielu zębów,
- pacjenci niewspółpracujący (dzieci, osoby z zaburzeniami psychicznymi itp.),
- osoby mogące mieć uczulenie na miejscowe środki znieczulające,
- osoby charakteryzujące się dużym lękiem przed wykonywanym zabiegiem,
Ponadto warto mieć na uwadze to, że usuwania ósemek zaleca się wtedy, gdy pacjentowi aktualnie nic nie dolega, oraz jeżeli mają miejsce niskie temperatury zewnętrzne. Dzieje się tak z uwagi na fakt, że proces gojenia przebiega wtedy dużo szybciej. Jest się również mniej narażonym na występowanie niepożądanych powikłań.
Usuwanie ósemek musi być poprzedzone dokładną diagnostyką, wraz ze zrobieniem zdjęcia panoramicznego. Wtedy lekarz może zobaczyć np. jak głęboko sięga korzeń zęba, lub czy istnieje nieprawidłowe ułożenie ósemek itp. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić wykonanie badania krwi w celu sprawdzenia, czy układ krzepnięcia działa prawidłowo.
Sam proces usuwania ósemek wygląda w następujący sposób:
- Ósemki, które nie wyszły z dziąsła – Dla tak zwanych zatrzymanych zębów mądrości, zabieg wykonuje się z zastosowaniem znieczulenia miejscowego w formie zastrzyków, lub ogólnego. Następnie lekarz za pomocą skalpela przecina dziąsło, i wyrywa ząb. Czasami może zdarzyć się, że wymagane będzie użycie dłuta, które rozbije zęba na mniejsze części, dzięki czemu prościej będzie go usunąć. Po zakończeniu usuwania lekarz zakłada szwy na dziąsło i pozostawia je do wygojenia. Pacjent, u którego zastosowano znieczulenie miejscowe, teoretycznie nie czuje nic poza lekkim uciskiem, kiedy stomatolog usuwa zęba – nie jest to w żadnym wypadku dolegliwość bólowa.
- Zębów mądrości, które wyszły – za pomocą specjalistycznych narzędzi rozchwiewa się dany ząb i usuwa z zębodołu.
Pamiętać również trzeba o tym, że jeżeli dojdzie do usunięcia zębów mądrości, przez jakiś czas może występować opuchlizna, ból po ustąpieniu znieczulenia, oraz dyskomfort. Należy również uważać na spożywany pokarm, oraz zaprzestać palenia papierosów. Jednak o wszystkim powinien dokładnie poinformować lekarz przeprowadzający zabieg.
Możliwe powikłania po usunięciu zębów mądrości
Ekstrakcja ósemek, czyli zębów mądrości, zazwyczaj jest zabiegiem chirurgicznym, który może prowadzić do różnych powikłań. Oto niektóre z możliwych powikłań po usunięciu ósemek:
- Ból i obrzęk: Po zabiegu często występuje ból i obrzęk jamy ustnej w okolicy usuniętego zęba. Jest to normalna reakcja organizmu na chirurgiczne usuwanie zębów mądrości i zazwyczaj ustępuje po kilku dniach.
- Infekcja: W miejscu ekstrakcji może dojść do infekcji. Objawia się to nasilonym bólem, obrzękiem, zaczerwienieniem, a czasem także gorączką. W przypadku wystąpienia tych objawów konieczna jest konsultacja z lekarzem.
- Suchy zębodół (alveolitis sicca): To jedno z najczęstszych powikłań po ekstrakcji zęba. Polega na tym, że skrzep krwi, który normalnie chroni kość i nerwy w miejscu usuniętego zęba, nie tworzy się lub zostaje wypłukany. Skutkuje to silnym bólem i wymaga interwencji stomatologicznej.
Ogólne zalecenia po usunięciu ósemki w gabinecie stomatologicznym
- Unikaj płukania jamy ustnej: Unikaj płukania ust, wypluwania oraz ssania przez słomkę, aby nie wypłukać skrzepu krwi, który jest kluczowy dla procesu gojenia.
- Odpoczywaj: Unikaj forsownej aktywności fizycznej, aby zapobiec krwawieniu.
- Stosuj zimne okłady: Przykładaj zimne okłady do policzka w miejscu ekstrakcji na 15-20 minut z przerwami, aby zmniejszyć obrzęk.
- Nie pal i nie pij alkoholu: Palenie oraz picie alkoholu mogą utrudnić gojenie i zwiększyć ryzyko powikłań.
- Unikaj gorących napojów i potraw: Spożywaj tylko miękkie, chłodne lub letnie posiłki i napoje.
- Podgryzaj gazę: Przez pierwsze 30-60 minut po zabiegu trzymaj gazę na ranie, delikatnie przygryzając, aby zatamować krwawienie.
Oczywiście, po ekstrakcji ósemek, zawsze należy się stosować do zaleceń lekarza.
Kiedy udać się do stomatologa?
Jeżeli w Twojej jamie ustnej, w okolicach końca żuchwy, lub policzków występuje ból, lub stan zapalny, udaj się do stomatologa w celu sprawdzenia, czy przypadkiem nie wyrzynają Ci się zęby mądrości. Pamiętaj, że zaniedbanie lub niezareagowanie w porę może wiązać się z dolegliwościami bólowymi i stanami zapalnymi!